Audiotur 01 «Җир һәм Галәм» залы

Метагалактика хәзерге фәнгә билгеле булган бөтен космос объектларын эченә ала. Аның киңлеге унбиш-егерме миллиард яктылык елы.
Бүгенге көндә галәм эволюциясе юлларын күрсәткән унга якын космологик гипотеза бар. Алар арасында иң киң таралганы булып «Зур Шартлау» гипотезасы санала. Бу гипотеза буенча Дөнья якынча ундүрт миллиард ел элек булган коточкыч шартлау вакытында барлыкка килә. Хәзерге галактикалар, йолдызлар, планеталар, йолдызара матдә бу шартлау вакытында барлыкка килгән матдәдән торалар.
Безнең спираль Киек Каз юлы галактикасы ике ягы кабарынкы линза рәвешле. Йөз илле миллиард кояш массасына тигез булган безнең галактиканың калынлыгы бер мең ярым яктылык елына, ә диаметры йөз мең яктылык елына тигез.
Магеллан болытлыклары һәм Андромеда томанлыгы безнең күз күрә алган иң якын галактикалар