音频游览 Брэсцкая крэпасць: украінскія гісторыі

Брэст, або Берасце, мае доўгую, разнастайную і шалёна цікавую гісторыю. Адвеку тут жылі людзі розных моў і культур.

У XIX стагоддзі ўлады Расійскай імперыі спалілі старажытны горад, перасялілі берасцейцаў на некалькі км усходней, а на месцы старога Берасця пабудавалі крэпасць. Пасля Другой сусветнай вайны яна стала адным з сімвалаў горада. Аднак крэпасць – гэта не толькі ваеннае мінулае.

Прапануем вашай увазе тур па месцах у крэпасці, звязаных з жыццём украінцаў, украінскай культурай, гісторыяй.

Тут ёсць старажытныя лакацыі, такія як месца заснавання грэка-каталіцкай царквы ў XVI стагоддзі, месца напісання першага беларуска-ўкраінскага буквара ці рэшткі Берасця часоў Галіцка-Валынскага княства. Ёсць і месцы, надзвычай важныя для сучаснасці, да прыкладу, Белы палац, дзе дэлегацыя УНР падпісала Берасцейсцкі мір, які ўпершыню вывеў Украіну на міжнародную арэну.

Наведваць месцы можна ў любым зручным парадку.  Таксама запрашаем вас на асобную прагулку па цэнтры горада і ў вялікі тур па ўсім Берасці (80 пунктаў для наведвання). У тэкстах да гэтага гіда вы знойдзеце адсылкі да пунктаў вялікага туру, каб удакладніць або паглыбіцца ў тэму.

У гісторыі Брэста, а таксама і Брэсцкай крэпасці вялікі ўдзел прымалі як карэнныя (аўтахтонныя) украінцы, так і прыезджыя. Часам узнікае пытанне: хто такія аўтахтонныя ўкраінцы Берасцейшчыны? Калі ў нашым рэгіёне (Беларусь і Украіна) адбывалася фарміраванне нацыянальнай самасвядомасці, многія жыхары Брэсцкай вобласці ўсвядомілі, што гавораць па-ўкраінску і ўспрынялі ўкраінскую нацыянальную ідэю. У 1897 годзе падчас перапісу больш за 80% насельніцтва Брэстчыны назвалі роднай мовай украінскую. У 1910-я гады гэтыя людзі наведвалі ўкраінска-польскі тэатр, што выступаў у Белым палацы, а рэпетыцыі праводзіў ля Холмскай брамы. У 1918 годзе гэтыя людзі (або іх дзеці) вучыліся на курсах украіназнаўства ў крэпасці. А ў 1930-я за сваю актыўную пазіцыю яны маглі трапіць у турму "на Брыгітках", таксама на тэрыторыі крэпасці...